انوار معرفت

مشکات سخاوتی: پوشش و حجاب که ابتدائا باید در یک بررسی رویکرد‌شناختی به تصور مردم و و نظام‌های غربی از آن پرداخت، پدیده‌ای چند بعدی است که از سویی مقوله‌ای دینی، اخلاقی و معرفتی و از سوی دیگر پدیده‌ای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی و حقوقی است.

لذا باید برای تبیین دقیق دلایل رسانندهٔ جوامع غربی به نوع حجاب رایج در آن‌ها بحث را از دو منظر به صورت همزمان مورد بررسی قرار داد؛ اول جامعه‌شناختی و دوم تاریخی.

از منظر جامعه‌شناختی، توجه به عواملی هم‌چون دین، تعاملات اجتماعی، مکاتب و نظریات مختلف خصوصا در علوم انسانی و روابط اجتماعی، انقلاب و رشد صنعتی، تحرکات اقتصادی، جنگ‌های جهانی و… باید مدنظر باشد و در منظر تاریخی توجه به تحولات بعد از رنسانس و تغییرات ایدئولوژیک ایجادشده در غرب و نظرات جدید در مورد انسان و ماهیت وی و مکاتب جدید انسان‌شناسی ضروری می‌باشد.

در غرب مساله حجاب و پوشش وضعیتی جدا از سایر مناطق دنیا ندارد و از حدود ۱۵۰۰ سال قبل از تولد حضرت عیسی (ع) تاریخ موجود غرب نشان‌دهنده التزام مردمان آن دیار به حجاب و پوشش است. این التزام در دوره‌هایی که آموزه‌های ادیان به صورت جدی‌تری مدنظر قرار می‌گرفته، از شدت بیشتر و در سایر زمان‌ها از شدت کمتری برخوردار بوده است.

در مورد اهمیت و ضرورت بحث باید گفت که پدیدهٔ حجاب را می‌توان چه از حیث زمان و چگونگی شروع آن و چه از جهت سیر تطور آن در بستر تاریخ خصوصا در مغرب زمین مورد توجه و تامل قرار داد.

کتاب «مساله حجاب در غرب» شامل ۴ فصل می‌باشد؛
در فصل اول که تحت عنوان مفهوم، چرائی و سیر تطور حجاب نام‌گذاری شده است ابتدا مفهوم حجاب تبیین می‌گردد و سپس مفهوم شرعی حجاب تشریح شده و آن‌گاه سیر تطور حجاب که عمده بحث این فصل می‌باشد آغاز می‌گردد. در ابتدا سیر تطور بحث در غرب در چهار بازهٔ زمانی ۱۵۰۰ ق. م. تا ۵م.، دوره قرون وسطی (قرن ۵. م. تا ۱۵ام) پس از رنسانس (قرون ۱۵ام تا ۲۰م)، دوره معاصر (قرن ۲۰م. تاکنون) مورد قرار می‌گیرد و پس از آن سیر موضوع در سایر ادیان و در میان بقیه ملل تبیین می‌شود و نهایتا ریشه‌ها و فلسفه حجاب بررسی می‌شود.

در فصل دوم که عنوان دلایل رویگردانی از حجاب و مخالفت با آن در غرب برای آن انتخاب شده است، در سه حوزه‌شناختی، گرایشی و رفتاری عوامل منفی ضد حجاب مورد تحلیل قرار می‌گیرد.

در فصل سوم که در نقطه مقابل فصل دوم، با عنوان دلایل اقبال به حجاب در غرب نام دارد، در سه حوزهٔ پیش گرفته (‌شناختی، گرایشی و رفتاری) کلیه عوامل رسانندهٔ مردم در غرب به حجاب و به سوی آن مورد طرح و تبیین قرار می‌گیرد.

در فصل چهارم که آخرین فصل این نوشتار است ابتدا عملکردهای قانونی برخی کشورهای غربی و در راس آن فرانسه علیه حجاب توضیح داده خواهد شد و در ادامه آن روند قانونی و امنیتی با استفاده از مبانی خود آن‌ها و مبانی حقوق بشری، عقلی و نظری مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت.

عوامل گرایش به حجاب در غرب
گزاره‌هایی هم‌چون فطری‌بودن پاکدامنی، گرایش به مذهب، تاثیر پوشش در خودآگاهی و میل جنسی، ظهور پست مدرنیسم و…. در حوزه‌شناختی، تاثیرگذاری حجاب بر غرور و استقلال، زندگی مستدام، حفظ اسرار زنان، تعهد مردان، خوشنامی زنان، دستور‌ها و سفارش‌های بزرگان و…. در حوزه گرایشی و در رابطه حجاب و امنیت، ایجاد تشکیلات حامی نجابت و پاکدامنی حفظ حریم خصوصی و… در حوزه رفتاری برخی عواملی هستند که سبب گرایش و التزام زنان مسلمان به حجاب اسلامی و غیر مسلمانان به اصل اسلام و پوشش اسلامی شده است.

 عوامل رویگردانی و مخالفت با حجاب در غرب
در ساحت‌شناختی، خلط معنای آزادی با رهابودن، تلقی ضرورت آموزش زودهنگام مسائل جنسی، تلقی غلط از مفهوم تساهل، عدم درک صحیح معنای فردگرائی، خلط معنای مفهوم فردگرایی و خودهواهی و… در ساحت گرایشی، فمینیسم و نقش آن در حجاب گریزی زنان، بی‌عفتی برای غفلت و استثمار، القاء تلازم جسارت با بی‌عفتی و… و هم‌چنین در ساحت رفتاری، عادی سازی و شیوع پورنوگرافی، روند انحرافی کلیسا در قبال ارزش‌ها، رفتار تبعیض آمیز با زنان و دختران محجبه، تضعیف خانواده و تحویل کارکردهای آن و…. برخی عواملی هستند که سبب رویگردانی و مخالفت با حجاب در غرب شده است.

دولت فرانسه؛ پیشگام در حجاب ستیزی
مبحث قابل توجه این کتاب که در فصل چهارم آمده است، تببین و نقد عملکرد کشورهای غربی در رابطه با حجاب است که در میان دول مختلف غربی، کشور فرانسه پیشتاز مخالفت و برخورد قانونی با حجاب و پوشش بوده است.

کتاب با اشاره به این موضوع که مساله حجاب و پوشش در چند سال اخیر تبدیل به یک موضوع اجتماعی و به تعبیر دقیق‌تر سیاسی شده است که در واقع برخی دولت‌های غربی از آن به عنوان اهرم فشاری علیه مسلمانان و در راستای سیاست‌های خویش بهره می‌برند، این نکته مهم را نیز یادآور می‌شود که دولت فرانسه که کشورش بنا به ادعاهای موجود مهد آزادی و دموکراسی خوانده می‌شود، پیشتاز جریان حجاب ستیزی و برخورد قانونی با مساله پوشش می‌باشد و سایر کشورهای غربی نیز، بعضا و پس از این کشور وارد حوزه حجاب شده و نسبت به این موضوع واکنش نشان داده‌اند.

گفتنی است نویسنده این کتاب، کتاب دیگری را نیز در حوزه حجاب با موضوع مساله «حجاب در جمهوری اسلامی ایران» به رشته تحریر درآورده که این کتاب نیز در زمان دیگری معرفی خواهد شد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: